Bài 8
Môn công nghệ lớp 12
Giáo viên: Phan thị thanh phương
mạch khuếch đại
mạch tạo xung
I. Mạch khuếch đại
1. Khái niệm chung về mạch khuếch đại
- Mạch khuếch đại là mạch điện tử có thể làm tín hiệu đầu ra lớn gấp K lần tín hiệu đầu vào và có dạng giống tín hiệu đầu vào.
- Sơ đồ khối một mạch khuếch đại
- Hệ số khuếch đại:
2. Sơ đồ nguyên lý của mạch khuếch đại
a. Giới thiệu về IC khuếch đại thuật toán (OA)
Mạch khuếch đại có thể dùng Tranzito rời hoặc IC.
- IC khuếch đại thuật toán thực chất là bộ khuếch đại gồm nhiều tầng khuếch đại dùng tranzito, ghép trực tiếp, có hệ số khuếch đại (K) lớn.
+E, -E : Cực dương, âm nguồn vào.
UVK: Tín hiệu đầu vào không đảo.
UVD: Tín hiệu đầu vào đảo.
URa: Tín hiệu ra.
- Kí hiệu của IC thuật toán
- Mạch OA có : 2 đầu vào là đảo UVĐ (-) và không đảo UVK (+); 1 đầu ra URa
- Khi tín hiệu vào đầu đảo (UVĐ) thì tín hiệu ra (URa) ngược pha (ngược chiều) với tín hiệu đầu vào.
- Nguyên lí làm việc của IC thuật toán
- Khi tín hiệu vào đầu không đảo thì tín hiệu ra cùng chiều (cùng pha) với tín hiệu vào.
- Thông thường đầu đảo được dùng để thực hiện hồi tiếp âm bên ngoài cho OA.
- Tín hiệu đưa vào đầu đảo thông qua R1. Đầu không đảo nối đất. Kết quả đầu ra tín hiệu lớn hơn nhưng ngược chiều với tín hiệu ở đầu vào. Rht điện trở mạch hồi tiếp âm.
b. Nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại điện áp dùng OA
Hệ số khuếch đại:
Một số sơ đồ nguyên lí khác của OA
Ii. Mạch tạo xung
1. Khái niệm chung về mạch tạo xung
- Mạch khuếch đại là mạch điện tử để biến đổi năng lượng dòng điện một chiều thành thành năng lượng dao động điện có dạng xung và tần số theo yêu cầu.
2. Sơ đồ và nguyên lí làm việc của mạch tạo xung đa hài tự dao động
- Mạch tạo xung đa hài tự dao động là mạch điện tạo ra các xung có dạng hình chữ nhật, lặp lại theo chu kỳ và có 2 trạng thái cân bằng không ổn định.
a. Sơ đồ mạch điện
b. Nguyên lí làm việc
Khi cấp nguồn cả T1 và T2 đều dẫn. Giả Thiết Ic1 < Ic2, với cơ cấu của mạch, lập tức các trạng thái cân bằng động được thiết lập.
Trạng thái cân bằng động thứ nhất: T1 khoá, T2 mở
Tụ C1 nạp từ + Ec  R1  C1  T1  –Ec. Làm UB2 âm.
Tụ C2 phóng từ +C2 T2 Ec R4 -C2. Làm UB1 dương.
Như vậy T1, T2 sẽ chuyển trạng thái cân bằng động thứ hai.
Ura1
Có điện áp Ura1
Trạng thái cân bằng động thứ hai: T1 mở, T2 khoá
Có điện áp Ura2
Tụ C1 phóng từ +C1  T1  Ec  R3 -C1. Làm UB2 dương.
Tụ C2 nạp từ +Ec R2 C2 T1 -Ec. Làm UB1 âm.
Như vậy T1, T2 sẽ chuyển về trạng thái cân bằng động thứ nhất
Dạng xung điện áp trên hai lối ra của mạch
- Nếu T1 giống T2; R1=R2; R3=R4=R; C1=C2=C thì tạo được xung đa hài đối xứng có độ rộng ? ? 0.7RC và chu kì xung T = 2? ? 1.4RC
Tóm lại
Hai tranzito T1 và T2 luân phiên mở, khóa để tạo xung ở hai lối ra.
Bài tập Củng cố kiến thức
Bài 1: Nếu muốn điều chỉnh hệ số khuếch đại của mạch khuếch đại dùng OA thì ta phải làm như thế nào?
Bài 2: Nếu muốn thay đổi chu kì của xung đa hài đối xứng ta phải làm như thế nào?
B. Thay đổi Rht hoặc R1
A. Thay đổi C1 và C2
Kính chúc các thầy, cô giáo luôn mạnh khoẻ, hạnh phúc.
Chào các em học sinh thân mến.